Meslek belli bir eğitim ile kazanılan sistemli bilgi ve becerilere dayalı; insanlara yararlı mal üretmek, hizmet vermek ve karşılığında para kazanmak için yapılan sürekli iştir. Bir insanın en önemli kararlarından birisi de meslek seçimidir. Meslek sadece ekonomik bir faaliyet değil aynı zamanda bir yaşam şeklidir. Bu sebeple meslek seçiminde birtakım hususlara dikkat etmek gerekir. Meslek seçerken severek yapabileceğimiz meslekleri tercih etmeliyiz. Ayrıca seçeceğimiz meslek zamanın şartlarına uygun olmadır. Meslek seçerken öncelikle ilgilerimizi, yeteneklerimizi iyi tanımamız daha sonra da seçmek istediğimiz meslek ya da meslekleri iyi araştırmamız gerekir.
İnsanların ilgi, yetenek ve değerleri çok farklıdır. Aynı zamanda toplumun farklı ihtiyaçları bulunmaktadır. Bunun sonucunda meslekler ortaya çıkmış ve çeşitlenmiştir.
İlgi Alanları |
|
Yetenekler |
|
Değerler |
Sosyal Bilimler Fen Bilimleri Ticaret Edebiyat Güzel Sanatlar Canlılar- Doğa Spor |
|
Matematiksel Yetenekler Sözel Yetenekler Müziksel Yetenekler Araştırma- İnceleme İkna Yeteneği Sosyal İlişkiler Liderlik Bedensel Yetenekler |
|
Yardımlaşma Dayanışma Kariyer Yapma Estetik Kazanç Elde Etme Vatanseverlik |
Yukarıda verilen ilgi, yetenek ve değerler meslek seçiminde etkili olmaktadır. Örneğin canlılara ve doğaya ilgisi olan bir kişi zoolog, veteriner ya da ziraat mühendisi olabilir. İkna kabiliyeti yüksek bir kişi avukat, politikacı ya da gazeteci olabilir. Yardım etmeyi seven bir kişi de hemşire, psikolog ya da sosyal hizmetler uzmanı olabilir.
Hızlı koşamayan birinin de atlet olmasını bekleyemeyiz. Fen bilimleri dersini sevmeyen birinin biyolog olması çok kolay olmaz. Bu sebeple meslek seçiminde meslekleri tanımak ve kişisel özelliklerimize uygun olup olmadığını bilmek çok önemlidir. Tercih edeceğimiz meslekler fiziksel, zihinsel ve duygusal özelliklerimize uygun olmalıdır.
Her mesleğin belli bir eğitim süreci bulunmaktadır. Okul öncesi eğitimde ve ilköğretimde belli bir mesleki eğitim verilmemesine rağmen bireyi hayata hazırlayan temel yetenekler burada kazandırılır. Meslek seçimi daha çok ortaöğretim yıllarında şekillenmeye başlamaktadır. Ülkemizdeki ortaöğretim kurumlarını şu şekilde sınıflandırabiliriz:
Ortaöğretimi bitiren bir kişinin tercih ettiği üniversite meslek seçiminde etkilidir. Örneğin mimar olmak isteyen bir kişinin ilköğretimi ve ortaöğretimi bitirdikten sonra mimarlık fakültesinden mezun olması gerekir.